- Przesłałem dziś interpelację, która została przygotowana przez Sojusz Lewicy Demokratycznej wraz z ekspertami środowisk świeckich oraz naukowcami zajmującymi się relacjami państwo kościół, z prof. Pawłem Boreckim z Uniwersytetu Warszawskiego na czele – powiedział Jacek Protasiewicz, poseł na Sejm podczas wspólnej konferencji prasowej z Włodzimierzem Czarzastym, przewodniczącym SLD oraz Bożeną Przyłuską z Kongresu Świeckości.
- Jest to bardzo szeroka interpelacja do premiera o bardzo gruntowną odpowiedź w zakresie materialnego i finansowego wsparcia dla kościołów oraz organizacji wyznaniowych w Polsce – podkreślił Protasiewicz.
Poseł Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego - Unii Europejskich Demokratów ocenił, iż interpelacja jest dokumentem bardzo rzeczowym oraz merytorycznym i odpowiada nie tylko na zainteresowania środowisk świeckich, ale również bardzo wielu wyborców, którzy w ślad doniesień medialnych o dziwnych kanałach finansowania, zwłaszcza o. Tadeusza Rydzyka, zwracają się do parlamentarzystów z prośbą o informacje. - Jak to jest, w jakim stopniu działalność religijna oraz organizacji związanych z kościołami jest finansowana przez państwo? Czy to jest zgodne z obowiązującymi przepisami, ustawami oraz konkordatem? Ta interpelacja wyjaśnieniu tego zjawiska służy – oświadczył Protasiewicz.
- Jawność przepływów finansowych pomiędzy państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi jest jednym z filarów świeckości – powiedziała Bożena Przyłuska, reprezentująca Kongres Świeckości, który jest platformą dialogu - pomiędzy partiami politycznymi, organizacjami społecznymi oraz ekspertami - na temat świeckości państwa. - Obywatelki i obywatele łożą ze swoich podatków na kościoły i związki wyznaniowe kwoty sięgające miliardów złotych, jednakże wgląd w te dotacje i wsparcie jest szalenie utrudniony, co widać w przedkładanej właśnie interpelacji – oceniła Przyłuska.
- Postulujemy, aby wszelkie finansowe relacje na linii państwo kościół, w tym w szczególności kościoła katolickiego były zamieszczane na stronach internetowych ministerstw, czy też rządowych, aktualizowane na bieżąco i ogólnodostępne – oświadczyła.
Reprezentantka Kongresu Świeckości podczas spotkania z dziennikarzami w Sejmie 8 czerwca 2018 r. przypomniała, iż artykuł 25. Konstytucji RP mówi jasno, iż państwo polskie jest neutralne wyznaniowo oraz światopoglądowo, w związku z tym obywatelki i obywatele mają pełne prawo do monitorowania przepływów finansowych na linii budżet państwa – kościoły, co pozwoli szacować korzyści oraz inicjować nowe rozwiązania w tej sprawie.
- Dziękuję Jackowi Protasiewiczowi za złożenie tej interpelacji – rozpoczął swoje wystąpienie Włodzimierz Czarzasty. - W tym roku obchodzimy 25-lecie podpisania konkordatu i zastanawiamy się jak ocenić te ćwierć wieku, aby to się udało należy mieć dane, a te dane to min. wielkość i wysokość wsparcia kierowanego przez państwo polskie do Kościoła katolickiego. W SLD oceniamy, iż jest to pomiędzy 5 a 7 mld złotych rocznie. Pragniemy wiedzieć dokładnie jakie to są pieniądze i na bazie tej wiedzy dokonać oceny konkordatu – poinformował lider Sojuszu.
- Jeżeli będziemy w Sejmie, a będziemy, to podejmiemy temat renegocjacji konkordatu, a gdyby rozmowy się nie powiodły to będziemy dążyli do zerwania konkordatu – oświadczył Czarzasty.
- Kler w Polsce powinien być opodatkowany i wpływy kościoła powinny być opodatkowane – kontynuował.
Przewodniczący SLD stwierdził, iż złożona dziś interpelacja nie oznacza to, iż partia działa przeciwko wierze, „oznacza to, że jesteśmy za państwem świeckim”. - Elementem świeckości naszego państwa powinna być jawność w finansowaniu kościołów przez budżet państwa – podkreślił Czarzasty.
Treść interpelacji:
Interpelacja
do Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej,
w sprawie zakresu i wysokości wsparcia ze środków publicznych dla Kościołów i innych związków wyznaniowych
Relacje między państwem a Kościołami i innymi związkami wyznaniowymi, zwłaszcza stosunki państwa z Kościołem Katolickim, to ważny temat debaty publicznej w Polsce. Na stopień społecznych emocji w tej sferze wpływają zarówno demonstracje ruchu „Ogólnopolski Strajk Kobiet” pod niektórymi kuriami biskupimi w marcu 2018 r., jak również medialne doniesienia o wysokość finansowego wsparcia ze strony instytucji państwowych dla przedsięwzięć firmowanych w szczególności przez Fundację „Lux Veritas”.
Podczas spotkań w wyborcami wielokrotnie byłem pytany o podstawy prawne i zakres wsparcia materialnego państwa dla wspólnot religijnych, szczególnie w kontekście respektowania konstytucyjnej i konkordatowej zasady wzajemnej niezależności oraz autonomii państwa i Kościoła w swoich dziedzinach. Ze strony uczestników tych spotkań padały niejednokrotnie bardzo wysokie kwoty i areały, niemożliwe do prawidłowego zweryfikowania. Należy zaznaczyć, że brak jest obecnie upublicznionych, aktualnych i kompleksowych danych dotyczących rozmiarów wsparcia finansowego, tak bezpośredniego jak i pośredniego, ze środków publicznych na rzecz związków wyznaniowych. Ostatni kompleksowy raport, dotyczący finansów wyłącznie Kościoła katolickiego, został opublikowany przez Katolicką Agencję Informacyjną na początku 2012 r. Taki stan sprzyja powstawaniu różnego rodzaju mitów i ugruntowywaniu stereotypów. Istnieje zatem potrzeba społeczna wiarygodnej informacji na temat stopnia zaangażowania finansowego Państwa na rzecz Kościołów i innych związków wyznaniowych. Mając to na uwadze zwracam się na podstawie art. 115 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 192 ust. 1 i 2 Regulaminu Sejmu o z uprzejmą prośbą udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
- Jaka była, względnie jest, wysokość Funduszu Kościelnego, odpowiednio w latach 2015-2018 oraz jaka była, względnie jest, struktura wydatków Funduszu Kościelnego w rzeczonym okresie ?
- Ile obecnie etatów katechetów jest przewidzianych w systemie oświaty publicznej i jakie były, względnie są, koszty zatrudnienia katechetów odpowiednio w latach 2015-2018 ?
- Jakie były, względnie są, koszty budżetowe, odpowiednio w latach 2015 – 2018, utrzymania Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, Prawosławnego Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego oraz Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego? Ile odpowiednio etatów finansowanych z budżetu państwa przewidziano w wymienionych instytucjach ?
- Ile etatów kapelanów przewidziano odpowiednio w: Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służbie Celnej, Służbie Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym? Jakiej wysokości były koszty budżetowe ich utrzymania odpowiednio w latach 2015-2018? Ilu z pośród rzeczonych kapelanów ma status funkcjonariuszy właściwych instytucji?
- Jakie były ogółem koszty świadczeń emerytalno-rentowych odpowiednio w latach 2015-2018 dla byłych kapelanów w wyżej wymienionych instytucjach państwowych?
- Jaka jest średnia wysokość emerytury byłych kapelanów odpowiednio w wyżej wymienionych instytucjach państwowych?
- Ilu duchownych pełni swoją posługę w zakładach opieki zdrowotnej i jaki był koszt ich wynagrodzeń odpowiednio w latach 2015-2018?
- Ilu duchownych pełni swoją posługę w zakładach karnych i w aresztach śledczych i jaki był koszt budżetowy ich wynagrodzeń odpowiednio w latach 2015-2018?
- W jakiej kwocie ogółem ze środków publicznych została dofinansowana budowa w Warszawie Świątyni Opatrzności Bożej?
- W jakiej kwocie ogółem ze środków publicznych została dofinansowana odbudowa i renowacja Zespołu Klasztornego w Supraślu?
- Jakie wysokości były dochody budżetu państwa odpowiednio w latach 2015-2018 z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów uzyskiwanych przez osoby duchowne?
- W jakiej wysokości budżet państwa finansował odpowiednio w latach 2015-2018 takie uczelnie/wydziały jak:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
- Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie,
- Uniwersytet Papieski im. Jana Pawła II w Krakowie,
- Prawosławne Seminarium Duchowne w Warszawie,
- Akademię Ignatianum w Krakowie,
- Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu,
- Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie,
- Wydziały Teologiczne na: Uniwersytecie Opolski, Uniwersytecie Szczecińskim, Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim, Uniwersytecie Śląskim w Katowicach,
- Katedra Teologii Katolickiej i Katedra Teologii Prawosławnej na Uniwersytecie w Białymstoku ?
- Jakiej wysokości były dochody budżetu Państwa, odpowiednio w latach 2015-2018, z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, płaconego przez Kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich jednostki organizacyjne?
- Jaka była, odpowiednio w latach 2015-2018, kwota odliczeń od podstawy opodatkowania dokonanych przez podatników podatku dochodowego będących osobami fizycznymi względnie także osobami prawnymi, na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych?
- Jaka była odpowiednio w latach 2015-2018 kwota odliczeń od podstawy opodatkowania podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, odpowiednio od osób prawnych, z tytułu darowizn na cele kultu religijnego?
- Jakie były koszty działalności odpowiednio w latach 2015-2018: Komisji Regulacyjnej ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich, Komisji Regulacyjnej ds. Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Komisji Regulacyjnej ds. Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz Międzykościelnej Komisji Regulacyjnej?
- Jaki areał nieruchomości przekazała/przyznała Kościołowi katolickiemu i kościelnym osobom prawnym Komisja Majątkowa i jaką kwotę ogółem przyznała ona tytułem odszkodowania, względnie zadośćuczynienia, czy rekompensat?
- Jaki areał nieruchomości dotychczas przekazały/przyznały właściwym Kościołom i związkom wyznaniowym oraz ich wyznaniowym osobom prawnym właściwe komisje regulacyjne? Jakie kwoty dotychczas przyznane zostały przez odpowiednie komisje regulacyjne tytułem odszkodowań, rekompensat, względnie zadośćuczynienia?
- Jaki ogółem areał nieruchomości został przekazany na podstawie decyzji właściwych wojewodów na rzecz kościelnych osób prawnych niektórych Kościołów, które po 8 maja 1945 r. podjęły działalność na Ziemiach Zachodnich i Północnych, w celu utworzenia lub powiększenia gospodarstw rolnych (zwłaszcza na podstawie art. 70a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej)?
- Jakie były odpowiednio w latach 2015-2018 wpływy od Kościołów i związków wyznaniowych oraz innych wyznaniowych osób prawnych z tytułu:
- podatku od nieruchomości
- podatku rolnego,
- podatku leśnego?
- W jakiej wysokości, odpowiednio w latach 2015-2018, Kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne otrzymały dopłaty do nieruchomości rolnych ze środków Unii Europejskiej?
- Jaki areał nieruchomości rolnych stanowi obecnie własność Kościołów i innych związków wyznaniowych oraz innych wyznaniowych osób prawnych?
- Jakie były, odpowiednio w latach 2015-2018, inne przypadki wsparcia finansowego na rzecz Kościołów i innych związków wyznaniowych oraz osób duchownych, niż wskazane wyżej, ze środków budżetu państwa lub ze środków państwowych osób prawnych, w tym spółek z udziałem Skarbu Państwa? Jaka była wysokość rzeczonego wsparcie i jego tytuł prawny.
Uprzejmie proszę ponadto o wskazaniu w każdym przypadku danego rodzaju wydatków budżetowych ich szczegółowych podstaw prawnych. Uprzejmie proszę ponadto o wskazaniu w każdym przypadku danego rodzaju wydatków budżetowych ich szczegółowych podstaw prawnych.
Z wyrazami szacunku